29 maja 2025 r. Honorowym Obywatelem Gminy Brańszczyk został prof. Andrzej Antoni Kukwa. - W osobie pana profesora spotykamy się z biografią, która łączy to, co najboleśniejsze w historii naszego narodu z tym, co najpiękniejsze w człowieczeństwie: z pasją, wiedzą, oddaniem drugiemu człowiekowi i nieustanną służbą społeczeństwu - w laudacji mówił wójt Wiesław Przybylski.
Wniosek o nadanie honorowego obywatelstwa złożył 30 marca br. roku wójt Gminy Brańszczyk Wiesław Przybylski: „Zwracam się z wnioskiem o nadanie honorowego obywatelstwa Gminy Brańszczyk dla prof. dr hab. n. med. Andrzeja Kukwy, wybitnego specjalisty w dziedzinie otolaryngologii, cenionego naukowca oraz nauczyciela akademickiego, którego działalność zawodowa, społeczna i naukowa znacząco przyczyniła się do rozwoju medycyny, a także do promocji zdrowia na poziomie krajowym i międzynarodowym. (…) Poza osiągnięciami zawodowymi, Pan Profesor wykazuje również duże zaangażowanie w działalność na rzecz społeczności lokalnych, w tym gminy Brańszczyk, gdzie niejednokrotnie wspierał inicjatywy zdrowotne, edukacyjne oraz charytatywne. Jego działalność na rzecz poprawy jakości życia mieszkańców gminy, a także pomoc w organizacji przedsięwzięć na rzecz zdrowia publicznego, zyskały szerokie uznanie”.
Wniosek radni zaakceptowali pozytywnie. Ciąg dalszy odbył się na uroczystej sesji Rady Gminy w czwartek 29 maja. Poczet sztandarowy wystawiła Publiczna Szkoła Podstawowa im. Bohaterów Leśnej Placówki AK „Mrowisko” w Knurowcu.
Laudację na cześć kandydata wygłosił wnioskodawca. - Spotykamy się dziś, aby oddać hołd niezwykłemu człowiekowi, uhonorować jego życie, pracę i niezłomnego ducha poprzez nadanie prof. Andrzejowi Kukwie tytułu Honorowego Obywatela Gminy Brańszczyk. W osobie pana profesora spotykamy się z biografią, która łączy to, co najboleśniejsze w historii naszego narodu z tym, co najpiękniejsze w człowieczeństwie: z pasją, wiedzą, oddaniem drugiemu człowiekowi i nieustanną służbą społeczeństwu – mówił wójt. - Urodzony w Udrzynku 8 lipca 1941 roku (syn Anny z Pieńkosów i Stanisława Kukwy – dop. ES) pan prof. Andrzej Kukwa jest dzieckiem tej ziemi. Jednak już w wieku 2 lat został brutalnie wyrwany z bezpiecznego dzieciństwa przez dramat II wojny światowej. Ocalał z masakry, która wydarzyła się w leśniczówce Mękaliny w wigilijny poranek 1943 roku. Wówczas niemiecki patrol wymordował dziewięcioro członków jego rodziny, ludzi odważnych, związanych z Armią Krajową, broniących wartości, za które zapłacili najwyższą cenę. Profesor AK był jednym z dwóch ocalałych (drugi ocalały to 25-letni Henryk Pieńkos, brat Anny, który ukrył się w budynku gospodarczym - ES). Historia jego życia zaczęła się od cudu ocalenia, ale nie zakończyła się na nim. Właśnie z tej traumy, z tej ciszy po tragedii wyrosła siła, która poprowadziła go przez lata edukacji, pracy i służby ku najwyższym szczytom nauki i medycyny. Należy też oddać hołd państwu Pelagii i Bolesławowi Delugom, którzy z narażeniem własnego życia podjęli się trudu jego przyjęcia i wychowania jak własnego syna.
Pan prof. to wybitny otolaryngolog, nauczyciel akademicki, naukowiec i humanista. To autor ponad 250 publikacji naukowych, promotor licznych doktoratów, współtwórca nowoczesnych metod leczenia w zakresie otolaryngologii, w tym pionierskich operacji rekonstrukcyjnych. Jest również wynalazcą i współautorem rozwiązań patentowych, które zmieniły oblicze medycyny.
Nie zapomniał o swoich korzeniach, choć od wielu lat mieszka w Warszawie i pracuje w czołowych klinikach oraz uczelniach w kraju i za granicą. Nadal nosi w sercu Brańszczyk, Udrzynek, Mękaliny, Przyjmy… Wspiera lokalne inicjatywy edukacyjne, zdrowotne i społeczne, jest obecny nie tylko duchem, ale i czynem. Daje przykład, że z największego zła może wyniknąć dobro, że traumę można przekuć w działanie, a pamięć o przeszłości może być fundamentem przyszłości.
- Dzisiejsza uroczystość to coś więcej niż formalny akt nadania tytułu, to gest wdzięczności, hołdu i uznania - podkreślił wójt.
Radni jednomyślnie przyjęli uchwałę o nadaniu honorowego obywatelstwa gminy Brańszczyk prof. Andrzejowi Kukwie.
To wielki honor
W swoim wystąpieniu nowy honorowy obywatel gminy podziękował radnym za wyróżnienie: - Wielki to honor dla mnie. Poza głębokim uszanowaniem i podziękowaniem chcę na wasze ręce zgłosić prośbę. Chciałbym to ofiarować moim rodzicom i wszystkim, którzy wtedy zginęli. Czuję się przekaźnikiem tego wielkiego honoru dla mnie. Wyobraźcie sobie – minus 25 stopni, mróz, śnieg, a oni rozebrani i męczeni tak, że nie dało się ani jednej osoby przenieść, trzeba było zwijać i owijać płachtą, żeby przenieść w miejsce pochówku. Cała rodzina. Największym darem, który zostawili, było to, że nikogo nie wydali. Ani list członków AK, ani organizacji. Później, ponieważ byłem dzieckiem bandyckim, musiałem co 3 tygodnie być w innej rodzinie. Wreszcie trafiłem do mojej cioci Delugowej. Moje życie, jako że ciocia była wielką katoliczką, koncentrowało się również wokół Kościoła. To niesamowite uczucie, że ktoś za wami stoi, że do kogoś możecie się jeszcze odezwać, że coś możecie jeszcze wyrazić. Oczywiście byłem ministrantem.
Prof. Kukwa ciepło wspominał szkołę w Brańszczyku, w której uczył się 7 lat. Zawsze przyjeżdża tu z przyjemnością.
- Jestem głęboko wzruszony uhonorowaniem, który od państwa dostałem. Serdecznie dziękuję - wyraził wdzięczność. Na zakończenie przeczytał dwa wiersze swojego autorstwa, poświęcone cioci oraz mamie.
Honorowemu obywatelowi, przyjacielowi szkoły w Knurowcu, w swoim i społeczności szkolnej imieniu, podziękowała dyrektorka Renata Jechna.
Prof. Andrzej Kukwa jest trzecim w ostatnim trzydziestopięcioleciu honorowym obywatelem Gminy Brańszczyk, po płk pil. Kazimierzu Pogorzelskim (1931 – 2023) i prof. Stanisławie Białouszu (1938 – 2024).
